EUROPAKO BATZORDEAK IRPHaren KALTEDUNEN ALDEKO ETA ESPAINIAKO AUZITEGI GORENAREN AURKAKO IRITZIA ERAKUTSI DU EUROPAR BATASUNEKO EPAITEGIAN
ABUSUZKO INDIZE HONEN AURKAKO EPAITEGIETAKO BORROKAN MUGARRI HISTORIKOA DA
Donostia, 2018-9-23
Europako Batzordeak, Europar Batasuneko Justizia Epaitegiari helarazi dizkion idatzizko ondorioetan, IRPH indize espainolaren kaltedunen aldeko jarrera erakutsi du, Espainiako Auzitegi Gorenaren epaiaren aurka eginaz.
Europako Batzordearen ondorioen idatzia IRPHaren aurkako epaitegietako borrokan mugarri oso garrantzitsua da, eta Maite Ortiz era José María Erauskin abokatuek eman dute ezagutzera. Batzordearen ondorioak Bartzelonako epaitegi batek helarazi dituen galdera batzuen ingurukoak dira. Galdera horiek Ortiz eta Erauskinen Abogados Res bulegoaren laguntzaile den Bartzelonako Abogados Urbe bulegoak eginak dira.
Europar Batasuneko Justizia Epaitegiari galdetu zaio ea Espainiako Auzitegi Gorenak 2017ko abenduaren 14ean ebatzi zuen epaiak, zeinaren arabera IRPHaren klausula gardentasun kontrol orotatik libre dagoen, Europako zuzenbidearekin bat egiten duen ala ez. Azpimarratzekoa da Espainiako Gorenaren epaiak berak bi boto partikular zituela, zeinak zalantzarik gabe adierazten zuten epaia zuzenbidearen aurkakoa dela.
Ohiko prozedurari jarraiki, Europar Batasuneko Justizia Epaitegiak aldeei, estatuei eta Europako Batzordeari euren idatzizko ondorioak eskatu zizkien, eta Batzordeak 40 orrialdeko idatziarekin erantzun du, Espainiako Auzitegi Gorenaren epaiaren aurkako jarrera erakutsiz eta boto partikularrarekin bat eginez. Boto partikular horri buruz dio azalpen zuzen eta oso argiak ematen dituela.
Esateko guztiak jaso ondoren, Europar Batasuneko Justizia Epaitegiko abokatu nagusiak bere ondorioak idatzi beharko ditu orain. Batzordearen iritziak pisu handia izan ohi du abokatu nagusiaren ondorioetan, eta Epaitegiaren ebazpenek gehienetan abokatu nagusiaren irizpidearekin bat egiten dute. Litekeena da beraz Espainiako Auzitegi Gorena berriz ere Europatik zuzendua izatea. Memento historikoa da hau, eta oso itxaropentsua IRPHaren kaltedun diren familia guztientzat. Gure kalkuluen arabera 1.3 milioitik gora dira IRPHari lotu ziren etxebizitza-maileguak.
Europar Batasuneko Justizia Epaitegiak Europako Batzordeak gomendatu dion bidetik erantzuten badu, Espainiako epaitegiek aztertu beharko dute IRPHaren klausula gardentasunez txertatu zen ala ez maileguetan. Eta gardentasun eza ikusiko balute, klausula hori kontratuetatik ezabatu beharko lukete. Klausula honek inolako gardentasun beharrik ez zuela esaten zuen Espainiako Auzitegi Gorenaren doktrina bertan behera geratuko litzateke modu honetan. Epaitegi horretako boto partikularrak, orain Europak berretsi dezakeen horrek, argi adierazten zuen aurkako iritzia: «ez dago zalantzarik, IRPH erreferentzia indizea, bere kalkulurako formula matematikoagatik eta bere konfigurazio bitxiagatik (komisioak eta bezeroaren gainontzeko gastuak barne ditu, eta bataz besteko ez haztatu baten bitartez kalkulatzen da), ulertzeko zaila da bataz besteko kontsumitzailearentzat eta ondorioz gardentasun kontrolerako elementu ezin hobea da».
IRPHari loturiko maileguek ez dute indizearen konfigurazioa eta kontsumitzailearentzat dituen desabantailak azaltzen. Estatistikan katedradun batek baieztatu zuen indizea ez dela batere sendoa, eta agerikoa dela hobetu daitekeela. Gainera, gehitu zuen bistakoa eta oso nabarmena dela entitate bakoitzak, bere tamaina edo bolumena edozein dela ere, IRPHaren hileroko emaitzan eragiteko ahalmena duela. Kontratuek hau guztia azaltzen ez dutenez, IRPHa gardentasunik gabe izan zen gehitua kontratu horietara, eta beraz kasu guztietan bertan behera geratuko lirateke, zoru-klausulekin gertatzen ari den bezalaxe.
Europako Epaitegiak klausula bertan behera geratze horren ondorioen inguruan ere erantzun beharko du. Europako Batzordeak, bere ondorioetan, gogorarazten du klausula bat baliogabetzearen ondorioa klausula hori kontratutik ateratzea dela, eta beraz IRPHari loturiko maileguak interesik gabe geratu beharko lukete. Hau posible da eta IRPHaren aurkako zenbait epaik dagoeneko ebatzi zuten. Batzordeak gomendatzen du epaileren batek kasuren batetan ebatziko balu, arrazoi partikular batengatik, mailegu batek ezin duela interesik gabe jarraitu, aldeek indize berri bat adostu beharko luketela. Eta adostasunik ez balego epaileak ohikoagoa den indize bat ezarri beharko luke, Euribor-a kasu, diferentziala aldatu gabe. Baina hau ez da berez beharrezkoa izango. Izan ere Kode Zibilak eta Merkataritza Kodeak ezartzen dute maileguak berez doakoak direla.
IRPH Stop Gipuzkoa plataformak berri historiko honen oso balorazio ona egiten du, eta kalteturiko familia guztiei justizia iritsi bitartean eusteko deia luzatzen die.
Europako Batzordearen ondorioen idatzia eskuragarri duzu hemen.
Si en el caso de que el juez entienda que debe retribuirse un préstamo con interés, como se explicaría una cuota cero (sin interés) cuando el tipo referenciado sea cero o negativo (al euribor me remito). El préstamo puede ser sin interés, el mismo TS lo dijo en la sentencia de las cláusula suelo.
Saludos
Muy buena explicación y clarito. Gracias José María por tu esfuerzo. Un saludo
Cuanto puede tardar en dictaminar la justicia Europea
Esto demuestra lo poco que podemos confiar en nuestro sistema judicial. Mientras que en la UE velan por los derechos de sus ciudadanos aquí los jueces sólo velan por los intereses de los poderosos aún cuando suponga saltarse las leyes más básicas. Esto bsce muchos años que dejó de ser una democracia de pleno derecho.
He sido el tonto del pueblo desde que en 2009 tuve conocimiento de lo que significaba tener este índice en tu hipoteca, ni mi mujer me terminaba de creer hasta principios del 2017 y ha día de hoy no estoy seguro que lo haga. Yo me informe de lo que era el euribor y apalabre +1 de diferencial, hablé con el director de la sucursal como se fijaba mensualmente y me dio un papel de su puño y letra que tuve en la casa donde vivía mientras terminaba la obra hasta 3 meses antes de descubrir el puto irph, están siendo años de tortura económica, sicológica y sentimental gracias al indice