IRPHA BALIOGABETZEN DUEN EPAIA ARABAN

KOBRATU DITUEN INTERES GUZTIAK ITZULTZERA ZIGORTUA IZAN DA KUTXABANK

GIPUZKOAKO PROBINTZIA AUZITEGIA IRPHaren BABESEAN GERO ETA ISOLATUAGO, MODU SUSMAGARRIAN

Donostia, 2015-6-24

Maite Ortiz eta José María Erauskin abokatuek garaipen berri bat izan dute IRPHaren inguruan, kasu honetan Araban, Gasteizko Merkataritza-Arloko lehen Epaitegian hain zuzen ere.

Epaiak Kutxabanken mailegu batek oinarritzat zuen IRPH Entidades indizea baliogabetzen du abusuzkoa delako, eta baita ordezkotzat aurreikusia zegoen IRPH Cajas indizea ere. Kutxabank kobratu dituen interes guztiak itzultzera zigortua izan da, eta maileguak aurrera darrai, baina bezeroaren aldetik inolako interesik ordaindu beharrik gabe.

Epai honekin 40tik gora dira jadanik Donostia, Guadalajara, Bartzelona – eta orain Gasteizen – ebatzi diren IRPHaren aurkako epaiak, eta bost dira IRPHa abusuzkotzat hartu duten epaileak (Donostian bi epaile ezberdin izan baitira IRPHa baliogabetu dutenak).

Azpimarratzekoa da epai hauetariko asko eta asko Gipuzkoako Probintzia Auzitegiak herrialde honetan ebatzi ziren lehen epaiak bertan behera utzi ondoren ematen ari direla. Argi ikusten da beraz Merkataritza-Arloko Epaitegiek ez dutela Gipuzkoako Probintzia Auzitegiaren ikuspegiarekin bat egiten. Probintzia Auzitegia nabarmenki isolatuta geratzen ari da bere jarrerarekin, eta susmagarria dela uste dugu IRPH Stop Gipuzkoa elkartetik.

Espainiako Bankuak berak entitateek IRPHarengan eragina izan dezaketela onartu duen honetan, eta estatu guztiko Merkataritza-Arloko Epaitegiek IRPHa baliogabetzen darraiten bitartean, Gipuzkoako Probintzia-Auzitegiak IRPHa babesten du, ondorengo bi argudio hauek bezalako arrazoi barregarri eta eskandalagarriak erabiliaz gainera:

1, ez omen dela manipulazioa frogatu, nahiz eta epaitzen dena ez den hori, baizik eta entitateek eragina izateko aukera hori izan baduten ala ez.

eta 2, ez omen da Euriborra baino manipulagarriagoa. Hau gezurra izateaz gain barregarria ere izan daiteke: lapur bat libre uzteko nahikoa arrazoi ote da hura baino okerragoak egotea?

Jarrera horren atzean nolabaiteko presioak egongo ote diren susmoa daukagu, bestela ezin baita ulertu. Izan ere, gure kalkuluen arabera estatuan 1,3 milioi familia baino gehiago kaltetzen dituen milioi askoko iruzurra da hau. Kaltedun guztiek dute kalte hori konpontzeko eskubidea, eta horregatik exijitzen diegu entitate guztiei eta batez ere Kutxabanki helegiteak jartzeari utzi, hanka-sartzea onartu eta kaltetuak izan diren familia guztiei dirua itzul diezaieten.

Epai osoa eskuragarri duzu hemen.

ESPAINIAKO BANKUAK IRPHa MANIPULAGARRIA DELA ONARTU DU

ADIERAZGARRIA EZ DELA, GARDENTASUNIK EZA ETA NAHIKOA KONTROLIK EZ DUELA ERE FROGATUTA GERATU DIRA

ALBISTE EZIN HOBEA ESTATU ESPAINIARREAN 1,3 MILIOITIK GORA DIREN FAMILIA KALTEDUNENTZAT

Donostia, 2015-6-16

Maite Ortiz eta José María Erauskin IRPH Stop Gipuzkoa elkarteko abokatuek Espainiako Bankuak euren galderei erantzutea lortu dute. Burgosen Kaleratzeak Stop elkarteko kide batek Kutxabanken aurka IRPH aplikatzeagatik jarritako salaketa baten testuinguruan izan da.

Egin zaizkion 15 galderei idatziz eman dien erantzunean, erakunde erregulatzaileak onartzen du aurrezki kutxa bakoitzak IRPHan eragina izan zezakeela berak aplikaturiko interesak igoaz, eta bere eraginaren tamaina zehaztasun matematikoz kalkulatu zitekeela gainera. Indize honek kalteturikoen salaketa nagusia egiazkoa dela onartzen da modu honetan.

Garbi geratzen da gainera IRPHa ez dela maileguen merkatuaren adierazgarri: Espainiako Bankuak onartzen du indize honen kalkuluan, batezbesteko sinplea izaki, aurrezki kutxa guzti-guztiek pisu berdina zutela. Aurrezki kutxarik txikienaren kasua aipatzen da, maila lokalekoa eta merkatuaren osotasunean inolako garrantzirik ez zuena, eta 600 aldiz handiagoa zen aurrezki kutxarekin alderatzen da, eta onartzen da biek ere pisu berbera zutela batezbestekoan.

Onartzen da gainera aurrezki kutxa batek IRPHarengan eragiteko bere interes tipoak igo eta honen ondorioz bere negozio bolumena jaisten bazuen ere batezbestekoan zuen pisua ez zela aldatzen, eta komisioak igotze hutsarekin ere eragin zezaketela.

Manipulagarria dela eta adierazgarri ez dela erakusteaz gain, erantzunek beste gabezia nagusi bat agerian utzi dute: gardentasun eta kontrolik eza. IRPHa kalkulatzeko abusuzko zirelako baliogabetuak izan diren interes tipoak (zoru klausula edota gorantzako biribiltzea adibidez) erabili ote diren itaunduta, merkatuaren erregulatzaile eta indizearen kontrolaren erantzule den erakundeak onartu du ez duela galdera erantzuteko nahikoa informaziorik.

IRPH Stop Gipuzkoaren balorazioa

Elkarteak pozez hartu du garaipen handi hau, lapurreta honi amaiera emateko bidean erabakigarria izan daitekeelako. Gure kalkuluen arabera IRPHaren aldaera desberdinek 40.000 familiatik gora kaltetzen ditu edo kaltetu ditu Hego Euskal Herrian, eta orotara 1,3 milioitik gora dira estatu espainiarrean kalteturikoak. Indize hau aplikatzeak hilero 300 euro ingurutan garestitzen du mailegua, eta askok etxea galdu dute horren erruz. Milioi askoko iruzurra da beraz, familiengan eragin oso larriak dituena.

Espainiako Bankuaren aitormen hau zabalik ditugun auzibide guztietan sartuko dugu orain. Donostia, Guadalajara edota Bartzelonako Merkataritza Arloko epaitegiek 40 epaitik gora ebatzi dituzte IRPHa baliogabetuaz. Baina Gipuzkoako Probintzia Auzitegia guztiz kontrako noranzkoan dabil, herrialde honetan ebatzi diren epai guztiak bertan behera utziaz. Froga berri honekin, bere argudio gabezia agerian geratzen da, eta dei egiten diogu bere jarrera aldatu dezan, Gipuzkoako familiak Espainiako Auzitegi Gorenera jotzera behartu ez ditzan. Horregatik, IRPH Stop Gipuzkoak aste honetan bertan Auzitegiaren aurrean mobilizazioak egiteko asmoa du.

Gainera, kaltetuak izan diren familia guztientzat baliogarria izango den konponbide global bat exijitzen dugu. Epaitegietan borroka irabaziko dugula gero eta nabarmenagoa den arren, onartezina da kaltetuek euren eskubideak bermatu daitezen epaitegietara jo behar izatea. Indize honekin lapurturiko diru guztia itzuli beharra dago, eta etxegabetuak izan diren familiek euren etxebizitzetara itzuli behar dute.

Azkenik, PNV, PSE-PSOE eta PPri erantzukizunez jokatzeko dei egiten diegu, Kutxabanken erantzule politiko diren heinean, hauxe baita EAEn IRPHa gehien aplikatu duen banketxea. Dagoeneko jaso dituzten eta hogeita hamarretik gora diren zigorrei helegiteak jartzeari utzi diezaioten exijitzen diegu. Herritarron aurrezkiekin sorturiko aurrezki kutxen oinordeko denak ezin du izan herritar horiexek euren eskubideen alde epaitegietara jotzera behartzen dituen munstroa. Aski da! Akatsa onartu eta lapurtu diguten guztia itzultzeko ordua da.

Oharra: Espainiako Bankuaren erantzunak Abogados Res-ek eman zuen argitara eta hemen topa dezakezu.

Espainiako Bankuak amore eman du gure abokatuen galdeketaren aurrean, eta IRPHaren gabeziak onartu beharra izan du. Berria EFE agentziak emandu ezagutzera gaur, 2015-6-15, eta ABC, El Diario Vasco eta El Confidencial bezalako hedabideek jadanik jaso dute. Dokumentu osoa Abogados Res-en webgunean ikus daiteke. IRPH Stop Gipuzkoa elkartetik bihar egingo dugu gure balorazioa.

Burgoseko Merkataritza Arloko epaitegiak ez ditu Espainiako Bankuaren aitzakiak onartu, eta IRPHaren kalkuluari buruz egin zaizkion galderei erantzuteko eskatu dio berriz ere.

Galderak IRPH Stop Gipuzkoa elkarteko abokatu boluntario diren Maite Ortiz eta José María Erauskinek egin zituzten, IRPHa aplikatzeagatik Kutxabanken aurka Burgosen eramaten ari diren auzi baten testuinguruan. Espainiako Bankuak erantzuteari uko egin zion prozeduraren parte ez dela argudiatuaz, eta epaitegiak argitu dio lekuko gisa erantzun behar duela. Epaileak erantzunak jaso bitartean prozedura etetea erabaki du.

Ez da Espainiako Bankuak IRPHaren inguruan justiziarekin elkarlanean aritzeari uko egiten dion lehendabiziko aldia: aurretik Donostian aurkezturiko salaketa batetan ere erantzuteari uko egin zion, eta orduan sekretua gordetzeko betebeharra argudiatu zuen.

Justiziaren eta Espainiako Bankuaren arteko talka hau Donostia, Bartzelona eta Guadalajarako Merkataritza Arloko epaitegiak eta Gipuzkoako Probintzia-Auzitegia aurrez aurre jarri dituen liskarrari batu zaio. Aipaturiko epaitegiek IRPHa baliogabetzen duten epaiak ebazten jarraitzen dute, eta Gipuzkoako Probintzia Auzitegiak Kutxabankek helegitea jarririko epaiak bertan behera uzten ditu, kalteturiko familiak Espainiako Auzitegi gorenera jotzera behartuaz. Familia hauek salatu dute Probintzia-Auzitegiak IRPHaren aplikazioa babestu duela, banketxeek indizearengan «nolabaiteko eragina» izan dezaketela onartu arren. Eta horixe da hain zuzen ere IRPHa baliogabetzea eskatzeko argudio nagusietako bat.

IRPHaren inguruko setioa Bruselatik ere bultzatua izaten ari da. Datorren asteartean bertan erreferentzia-indizeen inguruko Europako araudi berri bat onartu liteke, IRPHak betetzen ez dituen gardentasun eta sendotasun baldintza minimo batzuk ezartzera datorrena.

Burgosen gertatu da. Bertan, IRPH Stop Gipuzkoa elkarteko Maite Ortiz eta José María Erauskin abokatuek bertako PAH elkarteko kide den eta Kutxabanken IRPHak kaltetua den lagun baten kasua daramate.

Abokatuek epaileari eskatu zioten Espainiako Bankuari galdera-sorta bat bidaltzeko. Galderak indize honen zenbat irregulartasun azaleratze aldera eginak izan ziren. Epaileak eskaria onartu, eta galderak Espainiako Bankuari bidali ziren.

Baina Espainiako Bankuak justiziarekin elkarlanean aritzeari uko egin dio, prozeduraren parte ez dela argudiatuz. Aitzakia merkea da, eta Espainiako Bankuak aitzakia hori asmatzen egin duen esfortzua galderei erantzuteko egin behar zuena baino handiagoa izan da. Izan ere, galderek bai edo ez erantzutea eskatzen zuten. Argi dago IRPHa kosta ala kosta babesteko interesa duela Espainiako Bankuak. IRPHa estatu-kontua da dagoeneko.

Gogoratu behar da hau ez dela Espainiako Bankuak IRPHaren inguruan justiziari laguntza emateari muzin egin dion lehen aldia. Aurretik, Donostiako kasu batetan ere erantzuteari uko egin zion eta orduan “sekretua” gorde beharra argudiatu zuen.